Popular Posts

Showing posts with label RAWNGBAWLTU PUITU. Show all posts
Showing posts with label RAWNGBAWLTU PUITU. Show all posts

Sunday, 19 February 2012

ADDICTION AND DEALING WITH DRUGS ABUSERS ( Addictte Inpuanna huaisen)


ADDICTION AND DEALING WITH DRUGS ABUSERS

Addict ka ni tih min an hriat atang khan _ 

Police leh Vdp te chuan - misual min ti a. Psychritis te chuan_Damlo min ti a, Evangelist te chuan_ Piangtharlo min ti a. Ka chhungte chuan_ Hnawksak min ti a_ Social workers te chuan _ humsual dai,tanpui ngai min ti thung.
 Hetiang teh nuaih hi mite min hmuhdan anih chuan - In sawifiah vak ngaihna ka hre lo!!!

*** Mi pangai hnuailam ka ni tihna ani deuh ber awm e.

 In tih tunlai nan leh rual pawlnana ka tih ve chhin ni mahse- min tih chhiat dan em em  hi.... aaa ka in hua a, heng ruihhlo tehi ka haw tak zet. Tunlai thangthar athatloh zia hrereng chunga la ti hram te phei hi chu, kei aiin an mawl let derah k ngai.
Mahni chiah inngai poimoha 'nuam um' ka nih avangin, mahni hmasial ber ka lo ni.
Mahni poh in enkol zo lova midangtena an buaipui luih luih reng ka lo nih vangin- kutdawh nen kan lo danglam lo.
Ka diklohna thup tum vanga midangte ka puhchhiat fo leh, dawt sawi leh thuruk ka ngah luat avanga, dawthmang min ti poh hi, k nihna dik tak a ni tih ka pawm.
Hei mawlh mai hi - Drugs ti duh khawpa mi rilru hniam ka lo pu hi- nep ka in ti ngoih ngoih.
Huaisen intiin inti mipa viau thin mah ila- harsatna leh khawvel hmachhawn tura, in tih ruih kher ka duh na hian, mi dawihzep ka nih zia, sawi ngailovin min nem nghet a lo ni.

Hei hi kan chah duh che :- Ruihhlo ti duh khawpa mi rilru hniam leh dawihzep ah inphal ve lul suh la. Hei hi lo vwngin mi dang pawh lo hrilh darh hial rawh. ‘’Drugs Addict te chu an dam leh thei tho alawm tiin- ruihhlo zunah ila uai mek anih chun, heihi ka hrilh duh che- Addict ho zingah hian dam leh aiin, chhiatpui leh thihpui kan tam zawk fe a nia ....’’

(( Heng thute hi  mi chi hrang te 'INPUANNA' tak tak lawrkhawm kim lo tak ani e))
Mahni mai hi chuan, Khawvel hi thlak danglam ngaihna a awm lo. Mahse mahni chiah hian, mi pakhat khawvel erawh kan thlak danglam thei. Nang I hmunah kei ka hmun ah.





RUIHHLO NGAIHNA

          Ruihhlo Ngaihna : A mamawhtu te tana tangkai tak, alova luakchhuaka hmangsuala, chin laklawh tawh avanga sim hleihtheih tawh lohna hi ‘ Ruihhlo Ngaihna’ ani tiin kan hrilh fiah thei ang.

          Ruihhlo ngaihna hian mimal, Chhungkua leh khawtlang,  ram leh hnam thlengin nghawng thalo anei a. He harsatna ata tal chhuah leh a tangmek te khai chhuah pawh hi thil khirh khan tak, ngaihtuahna leh tha leh zung pawh sen ngai tak thil ani.
          Harsatna tawkmekte hlawhtling taka enkawl tur chuan heng te hi kan hriat ngei ngei angai .
1) Eng vanga ching tan nge anih.
2) Eng ruihhlo nge a hman thin.
3) A chhehvel boruak enge.
4) Engang chhungkuaa seilian nge anih.
5) A mimal nunah eng harsatna nge alo tawh tawh, chu chuan enge a nghawng
6) Tuna adinhmun diktak enge. Tih te hi kan hriat fiah hmasak atul.

          Ruihhlo ngai hian amah leh amah a inenkawl zo tawh lova, a chhungril taka a tih duh miah loh leh a inthiamloh vawngvawngna tur thil thlengin a ruihhlo ngaihna hian atih tir fova, a nun ning ngawih ngawihin sim pawh duh hle thin mahse, Mahni leh mahni pawh in thunun zo lo anih avangin tanpui an ngai a. Hlawhtling taka tanpui tur chuan a harsatna kilkhawr ber thlenga ka hmihsak leh ka hriatthiam a til tak zet.

Engvanga Ruihhlo ti mai nge anih
1)Chhungkua : Chhungkaw keh chhia leh chhungkaw in awpna in azir loh vang te.Chhungkuaah hlimna leh thlamuanna hmuh tawk loh avang te in miin ruihhlo atih phah tei. Mi 200 atanga anzirna an hmuh dan. mi 40% chhungkuain a zirloh vang. 29% Sual vang leh chhan dang hrang hrang.
2) Chenna leh khawsakna hmunin a zir loh vang. (eg Zu hmun naupang.. in khual telem)
3) Thiante nawrna : Thiante tih ang tive ngamlo nih hlauhna leh Rualpawl phakloh hlauhna avangin.
4) Intih tunlai nan : Rawlthar nun thil thar leh thildanglam tihve chhin duhna leh mi dangte aiin a hniam biklova a tunlai ve tawk ani tih tih lan nan. (Incomplete.. 2b cont)

Saturday, 18 February 2012

WHO IS THE EVANGELIST?


WHO IS THE EVANGELIST?

            Jesus told His disciples, “ Go into all the world and preach the gospel to every creature” (Mark 16:15). The scripture reveal that all believer in Jesus Christ are Called to share his Good News with others (Mat 28:18-20 ; Acts 1:8). Even those who are called and gifted as pastors to serve a local hurch are exhorted to evangelise at every opportunity (2 Tim 4:5)

                However there are those specifically called and appointed by God to the gift and funbction of ‘ Evangelist” (Eph 4:11)

                Are You An Evangelist?

       As you read this article you may ask yourself you are an evangelist. Here are some questions to help you prayerfully decide if God is calling you as an evangelist:
1. Am I sure that the Lord has spoken to me by a calling, or within  my spirit, that I am to be an evangelist:

1.    I am sure that the Lord has spoken to me by a calling, or within my spirit , that I am to be an evangelist?
2.    Do I often feel happiness about this pain and hopeless state of people seperatedfrom Christ?.
3.    Do thought of others living without Christ Come to me frequently?
4.    Do I have a strong desire to tell others about Jesus life, death and resurrection.
5.    Do I have a hunger to study God’s Words to gain a deeper understanding of the Gospel.?
6.    Do thoughts of men and women spending eternity in hell away from God affect me greatly?
7.    Do I feel urgent need to preach to those who are not saved?.
8.    Had I had dreams or visions in which prewaching to the lost, which compel me to want to evangelize?
9.    Do isee practical areas of that make me want to help others, so I can alsa introduce them to Jesus?
10.Do I feel burdened when I met other Christians who don’t think or care about reaching the unsaved with the message of God.
11.Is showing others the way to Christ important to me.?
12.Have I made plans to to preach or share with others the Good news of salvation though Jesus Christ alone?

You may have answered “YES” to many of these questions. If so, it is very possible that God is calling  you to the work of evangelism. This article will :
Ø       Examine who the Evangelist is is
Ø       Discuss the nature of evangelist’s work;
Ø       identify the evangelist and those with and evangelistic calling;
Ø       encourage, challenge and teach the evangelist;
Ø       help Pastors to identify and encourage evangelists; be effective in evangelism themselves, and grow the Church  by winning new believers;
Ø       give practical help in the practice of evangelism for leaders and their churches.


WHO IS THE EVANGELIST?

An evangelist is a man or woman chosen by god to spread the Good news (Gospel) of salvation through Jesus Christ . An evangelist is a SPEAKER OF GOD. (2be cont)

Saturday, 4 February 2012

Tihduhdah Tuarte chhuahna Chanchin Tha (Liberation Theology)


Tihduhdah Tuarte chhuahna Chanchin Tha
(Liberation Theology)

           Liberation Theology –  Chhanchhuahna/Zalenna Chanchin Tha hi khawvel hmun tamtakah mite buaipui leh ngaihven a ni mek. Thuchah ropui ‘Nazareth Manifesto tih hial khawp – Luka 4:18f/Isaia 61: 1f’ nen hian nghet takin a tangkawp tlat bawk. Chanchin Tha hian kan thlarau chiah nilovin, mihring nun pum pui (politics, social, economic) harsatna tinreng ata min chhanchhuak tur a ni. Heng retheihna, hnehchhiahna, awpbehna, tih duhdahna adt. lak ata min chhuah zalenin, he khawvela kan awmlai ngei pawh hian mamawh min phuhruk sakin malminsawm thin. Hetiang lam hawia Pathian Thu kalpuina hi ‘Liberation Theology’ an ti. Liberal Theology nen hian in anna leh kal kawpna pakhat mah a awm lo va, ngaihpawlh tur ani lo.
               
Tihduhdah Tuarte – A Awmzia – He thu hi ‘Lal Isua thusawi Luka 4:16-18 – Riangvaite hnenah Chanchin Tha hril tura mi ruat avangin… Tihduhdah tuarte chhuahtirna turte,…’ tih atanga lakchhuah ani a. Saptawng Bible tam berah chuan “oppressed” tia leh lin ani. Oppressed/ oppression tih chuan – Thuneihna leh dinhmun chungnung zawka ding ten, an thuneihna hnuaia awm leh an aia chaklo zawkte an awpbehna hi a kawk. Hebrai tawng chuan ‘lahats’ an ti a, a awmzia chu, ‘hmer chip tlat’ ‘nawr bet’ ‘rap bet’ tih te a kawk. Entirna pakhat chu, “ Sabengtungin, Balaama ke pala angheng bet tlat” ang kha ani.

Tun hma lama Bible hrilhfiahna tamber kha Europe rama mithiamte kutchhuak ani tlamgpui a, Chanchin Tha hi tihduhdah tuarte chhanchhuahna anih zia zuk sawi lang tha duh miahlo hlawm ia!! Kohhrante Pa kan tih John Calvina kut chhuak hrang hrangah erawh chuan he zirtirna hi nghet takin a pawm tih leh he zirtirna ah hian thahnem angai hle tih kan hmuthei. Tunlai hian ram rethei leh ram hausa zawk awp behna hnuaia awm thin ram hrang hrangte atangin mithiam leh zir thuk tak takte anlo chhuak thar zel a. Chanchin Tha hi awp beh tuarte chhuahna Chanchin Tha anih zia an hre thuk tial tial a, he lam hawi zawnga zirtirnaah hian thahnem an ngaiin thawm pawh an nei lian sawt hle. Chutih rualin sawi bawrhban tum pawl leh sawi thlarau san tum pawh an kat nawk bawk.

Tihduhdah tuarte dinhmun leh an chhandamna Chanchin Tha hi Bible hian vawi 555 vel asawi a (eg Gen15, Ex 1-5, Sam 17, Isaia 8-9, 40, 58, 61 etc), chung zinga vawi 164 zet chu retheihna nena hmankawp ani a, a awmzia chu tihduhdah tuar thinte hi mirethei zawkte an nih thin vang a ni. Hebrai tawngah hian hnehchhiah tuarte dinhmun sawina tawngkam chi 14 a awm ni a sawi ani a. Hetiang khawpa Biblein asawi uar hi, Isua ringtute hian kan ngaihthah mai thiang hauh lovang. Kan nawmsak zawk vanga kan ngaihtuah tha peihlo anih phei chuan, kan in ngaihtuah nawn a pawimawh khawp ang.

Bible-in A sawi Dan

 Thuthlung Hlui – Pathian hnam thlanten hnamdangte tihduhdah leh hnehchhiah antuar fo tih kan hria, anmahni leh anmahni zingah inhnehchhiahna pawh athleng fo thin. Thuhriltu 4:1- ah kan hmuh angin. Thuhriltu hian chiang takin- inhnehchhiahna hian thlamuantu neilote a ti lungngai thin a, an thuneihna leh theihna hmanga midang hnehchhiah chingte chuan mi pawisawi lo leh mi tlawm zawkte an rap bet tih a tarlang. Chutiang dinhmunah chuan Pathian a che thin a, Pathian chu dikna Pathian, hnehchhiah tuarte chhanchhuak thin Pathian; mi rethei leh harsa zawkte lama tang tlat thin anihzia a lo lang thin a ni.

Thuthlung Hluia thil awm dan chiang taka kan hmuh chu : Tihduhdah tuarte hian khawtlangah dinhmun tha an luah ve phak ngailo va, an mamawh phuhruksak an ni ngai hek lova, anmahni rap bettu milian zawkte lehthal thei tur khawpin chakna an nei lo va, an dikna leh chanvo humhalh sak tu pawh an nei lo. Mi kutthak an tuar a, nunna chan hial pawh an awm thin. (Sam 10:10-11;72:12-14, Thufingte 29:13)

Ezekiela chuan, “Rama mipuite chuan hnehchhiah an hmanga, rawk an ching a ni,…. Diklo takin mikhualte an hnehchhiah thin”” a ti hial (Ezek 22:29). Heti vang hian ram tihchhiatin a awm a, khawtlang nun a nuam lo va, hnehchhiah tuarte chhanchhuaktu ngaiin an rum vawng vawng. Zawlnei tahbelh tih hial khawpa ram nun vei tu zawlnei Jeremia chuan “Zingah chuan dik takin ro rel ula, tiduhdahtu kut ata, rawk tuara chu chhanchhuak ula..” ti in ram mipuite a au va (Jer 21:12). Pathian ngei pawn Zawlnei Malakia ka-in “Rorel turin ka rawn hnaih dawn che u; dawithiamte, uire te, dawta chhechham tute chungah leh hmeithai leh fahrah leh inhlawhfa hlawh ti khawlova hnehchhiah tute leh … mi tih lotute chungah chuan thuhretu tuantha tak ka ni ang” ti in a au chhuak bawk (Malakia 3:5).  

Case Studies  :

Kaina leh Abela – Kan aia hnuaihnung zawkte sawisak leh tih nawmnah nghawng rapthlak zia kan hmu. Inhnehchhiahna hian midangte chu bungrua (object/ voters tepawh aniang chu) ang lekin angaihtir a, Pathianin duhtaka asiam leh chanvo hlutak ape tih lam an ngaihtuah tawh lo. Pathianin engtingnge angaih ‘ I nau thisen chuan lei atangin min au’ ati hmiah (Gen 4:10). Ruang char tu tih hriat loh, riangvai thlanmuala nawr liam tak nawk nawk te hi kan Pathian hian angai zam hauh lo. Nunna hlu tak zahpahna nei miah lo leh mahni nawmsak leh thinrim hrikthlak nana mi hnuaihnung zawkte tawrhtir hi Pathianin a haw tak zet.
Tunlai Zoramah ngei pawh ruang char, tu tih hriat loh, bawp char… ni tin deuh thawin min thawng thut thut reng ta mai. Nunna hnar Pathian rilru lam ngaihtuah lek lovin lo politicalise tawk an awm reng bawk a. Van khian engtin tak min ngai ang maw???

Aigupta rahbeh Hebrai mite – Hebrai mite khan rahbeh, hnehchhiah, tihbawrhban tihduhdahna kha a chikimin an tuar atih theih (Economic exploitation dinhmunah an ding). Hnamdang nih vanga enhranna (racism) an tuar a, rim takin an thawka an thawhrah erawh an hmulo mai nilovin tihbawrhban ani, zalenna leh chanvo, hlutna pakhatmah pekin anawm lo. Nimahsela hnehchhiah tuarte ngaihsak Pathian chuan ropui takin a chhanchhuak (Ex 2:23,25) He thu hi hnehchhiah tuarte tan LALPA chu chhanchhuaktu anih zia lanna tha ber ani awm e.

Lal leh zawlneite hunlai – Israel mipuiten lal neih duhin Samuela an dil a, Samuela ngaihdan anilo hle. Lal anneih a, thuneihna pumhlum leh thuneihna bing (centralized power) a nih a, an chhehvel mite anga lal chhungkua (dynasty) alo din chuan, hnehchhiahin an la awm ngei dawn tih a hre lawk vek. Lal anneih chuan mipui nawlpui zawkte an bet tlawk tlawk reng tawh dawn tih a hria ani. A vaukhanna pawh ana khel khawl hle (1Sam 8:18; 8:11-17: 1Sam 9&10). Samuela hian lal an neih hrim hrim aduh lo anilova an chunga thil thleng tur a hmuhlawk vangin a duhlo a ni zawk (cf 1Sam :18-19)

Amosa, Ezekiela, Jeremia, Mika adt -  Hunlai mipuite dinhmun hi arapthlak hle. Samuela hmuhlawk ang ngei khan an chungah hnehchhiah leh rahbehna alo thleng. Mika 3:2 thu te hi – ‘Thil tha in hua a, thil tha lo in ngaina a, an vun in lihsaka, an ruh ata tisa in sawk thla a, ka mite sa in ei bawk a, an vun an hlaib thla a, an ruh an tihtliah sak a, ani bela chum sa chan sawm ang maiin’ tih ani. Amosa hunlai aiin arapthlak em aw atih thei. Pathianin, ‘Hmeithai emaw fahrah emaw in tirethei tur ani lo. Anmahni chu intihretheih vaih a, min rawn auh phawt chuan, ka lo ngaithla ang a, ka thinur chu a ling phut mai ang..’ (Ex 22:22-23; Deut 26:5-10)

Pathian hian mi zawng zawng hi dikna leh thatna lantir a, kan thuneihna dik taka hmang turin min ti (Sam 72;1-4., Joba 31., Thuf 28;27., Sam 37;25-26. Israelten Messia an beiseinaa bet tlat chu hnehchhiah tuar mekte tana Dikna a tungdin hun an nghakhlel a ni. Hrilhlawk tute atangin Messia chu Lalpa Thlarauva khat, dikna hmanga hnehchhiahna titawp tur anih zia kan hmu bawk (Isaia 9;4,7., 11:4., 42:1-4., 53:7f., 61:1) (Isai 11:2., 42:1., 61:1 – Hrilhlawkna)

Thuthlung Thar :

Isua – Thuthlung Hlui ang bawkin Thuthlung Thar lamah pawh tihduhdah tuarte tana Chanchin Tha hi kan hmu a. Awpbehna lam aiin, awpbehna tuarte chhanchhuahna lam kan hmu tam tazawk thung. Ropui takin Setana tihduhdah tuarte chhanchhuahna thu kan hmu zui ta bawk.

Isua hunlai atang hian, a hunlai leh  rawngbawlna inmil zia kan hmu thei. Isua hunlai hian Palestina chu Rom awpbehna hnuaiah a awm a. Rom hovin chhiah tam tak tak an phut a, corruption ahluar hle bawk. Mipui 80-90% vel kuthnathawka eizawng anni a, 5-10% vel kuthna thawka eizawng ve lo anni. Mahse mi tlem zawk techuan Palestina ram pumpui an thununa, rethei leh hausa kar azauvin, hnuaihnung zawkte tan dinchhuahna remchang a awmlova, pek leh chantirin an awm hek lo.

Kan LALPAN Rom ho awpbehna hnuai leh hausa zawkte hlei len nasatna lai tak rawngbawlna bultan nana lo thlang chat hi aropui tak zet. Galilee bial, Jentail mite leh Judate awmpawlh nulhna hmun alo chuk chat a, a tehkhin thu leh zirtirna pawh mimawl ber leh thiamna sang neilote hriatthiam theih turin, tehkhin thu mawl te te ahmang a, kut hnathawktute atangin tehkhin thu a sawi nasa hle bawk. Isua rawngbawlna atang khan kuthnathawk leh rethei, kutruak leh damlo tam takin taksa leh thlarau chakna tam tak an dawng a, mi hnuaihnung zawkten beiseina thar an neih phah.

Thuchah ropui ‘Nazareth Manifesto tih hial khawp – Luka 4:18f/Isaia 61: 1f’ = Riangvaite hnenah…… salte hnena chhuahna thu… Mitdelte hnena mitvar… Tihduhdah tuarte chhuahna tur te…. Mi tir a ni…..  He thuchah ropui tak hi kan zirchian a tul tak zet zet ta. Kan LALPA chhandamna hnathawh hian, ‘Thlarau chiah nilovin, Taksa (Mihring taksa/ nitin khawsak) , Rilru ( Suala khat) Thlarau (Thihna) sualin min thunun sak tlatna lak ata min chhanchhuak (Full Salvation) a huam vek a ni.  

Politician dik leh huaisen kan Lal Isua  Khenbeha a awm nachhan ngei pawh kha mi rethei leh kuthnathawk tute, an chanvo tih bawrhban saka awm mekte a hmangaih a, an zalenna leh an thlarau nun thlenga chhanchhuahna an chan theih natura beitu anih vangin Juda milian leh Rom ho tan a hnawk sak a. Social Bandit te deuh chiah an hremna Krawsa khenbeh a tuar ta hial ani ve ngei ang. Rom ho hian misual tawpkhawkte chiah an khengbet tlangpui, chung mite chu tute nge ? Ele Rom laka hel, an rorelna leh thuneihna kalh tute maw le. Kan LALPA lah khan ‘ AMANIFESTO” hlen chhuak ngei ngei tur in hma ala lui ngeuh ngeuh mai bawk si.

Rom ho leh Juda milian, tangka hmuhna anih dawn phawt chuan pawisak lem neilo leh, mi ngaihtuahna nei thui lem lote laka an lanthat/lan sarh nana tangka tlem azawng sengsova khawtlang tih lawm thiam phian bawk si, dik hlel deuhva tangka sang chuang sengso phala, alet sang tamtak hlawkna um thin tu…. Kan sawi seng love… chung mite ho tan chuan ISUA kha a hnawksak mai nilovin a hlauhawm tlat alawm. An duh ang anga an thunun thin mipuite rilru a ti harh thar chak ropui bawk sin en…..  ((Hetiang taka dikna thuchah puang chunga diklohna dodal ngam rawngbawltu/Politician hi kan va mamawh the lul em!!    ( Kan Politician thenkhatte Manifesto duang ve vei duah a, bawh zui lam erawh ngawih bo pui lama bawh zui tlatte nen hian zawng khai khin rual anni lo)


(( An nawm an maka thiltithei zawkten vua leh vangte vulh thauva, ralthuam leh hriam hrei hmang hauhlo chunga , rethei leh a mamawh tute chanvo, hleh thlak saka. Rorelna dik aia hmel hriat tha leh dik nei tute an din channa. Dik taka thil tih mai aia fel hlel deuh hleka hlawhtling anga lan hreh lohna ram. ‘Rom’ hun lai ang maia – Pathian thutak dawta chantira, Siamtu Pathian aia a thilsiam  biak na (Materialism – Mita hmuha khuta khawih theih thil, nun awitleitu bera hmanna). Hnuaihnung , hrek beh tuarte reng reng hi an aia chungnung leh thiltithei zawkten dawt leh thu puanzar loh hmanga an rah beh anni tlangpui. MIZORAM  hi enge kan dinhmun ni ve le?

Hawh u, I ngaihtuah tlang thuai teh ang uKan Pathian Thu kalpui dan pawh hi tlema kan her rem deuh a hun tawh lo maw? A nuam leh hah dam, a tih deuh hulh hulh zawng lo deuh hian. Rethei leh hnuaihnung zawkte thleng phaka, dinhmun dik leh chanvo dik anlo chan ve theih nan kan khaw hawi iti zau ila. Milian leh hausa tangka sumin an mit a tih del zawh sak tawhte MIT TIVAR TURA BEIIN. Zoram mai nilo Khawvel ram hausa zawk Europian Union, USA, Japan, China … te hian ram hnufual zawkte hi kawng tam takin min thunun mek . Economic lamah phei chuan min awp bet ani ber. Itawm taka in fak mawiin mipuite moral min chawh hnawk sak a.  Heng sumdawng pawl liante hian khawvel hi min awp bet ani ber. Sawi tur ava tam em. India hnam hla ah pawh tel ve pha lo, hmarchhak Mongoliante lek phei hi chu kan bet tlawk tlawk ani ber. Kan ram ngat phei chu rahbeh leh chimrala kan awmloh natura Pathian min ruat sak -  Sum leh pai leh hlawkna um luat vanga The Bengal Eastern Frontier Regulation 1873….. hnawk sak ti ‘’MIZOPA HIAL ZUK AWM NAWK TAWHIA!!’ Keimahni leh keimahni ngei pawh hi kan in rap bet mek lo maw? Kan Ramah hian hmasawnna hi ava thang duang lo bik in, thingtlang hla zawka mite hi anva bet rei ta tlawk tlawk em !!! Zorama sum lo luang lut zozaite hi khawiah nge an luan kawi darh daih thin niang?

Nationalism, Ram thuthlung, Tu emaw inlarna mak, Mizo takin aw… tih leh thin ngawt hian -  KAN RAM LALPA MIN PEK HI A SIAMTHA TLUANTLING DAWN LO. CHANCHINTHA LEH A THILTIHTHEIHNA RIN CHHANA HMACHHUANIN.  Kan Rilru hawi tizau ila, mithiam zawkten an thiamna leh hriatnate, an hlawkna tur pawh chan huam zelin, KAN INDIA ‘NEW ECONOMIC POLICY – 1991 a Manmohana hova anlo duan tawh, Privatisation, Newland  Use Policy, Look East Policy, leh Liberal taka India Ramdang leh sumdawng liante laka a in phalzau tak na hian …… ZORAM RETHEI TAK HI ENGTINNGE MIN NGHAWNG DAWN, WORLD BANK ETC SUM KAN BA TEN TUN… Eng companyny emaw chuan tawktarh itawm thei ang ber hmangin kan ram leilung min chinpawr sak mek,, Lo luh a kan ramhmul damdawi neihte hneh chhuh nisi love, bum chhuh sak min chak tak tak an pangawzial tup tup mek a.   Kan Ram anga Ram hnuaihnung.. company liantena an luhchilh dingchhuakta hluai leh Ram ropui nita hi sawitur ka hre lem lo. Rah beha awma Ram pawnlam mi an chawk luhte hnuaia inhlawhfa tawk tawk leh . An ramngaw leh luipui, leilung hausakna tih chingpen saka awm erawh an tam thung…. Africa leh Latin America hun hmasa lam te en rawh….  COMPANY LIAN TAK TAK INDIA/MIZORAMA LO LUHA SUM LEH PAI HMANGA MIN THUNUN CHAK ZEK ZEK TUTE HI ENGTINNGE KAN LO DAWNSAWN DAWN LE?? 

Tun aia Zoram nuam zawk, thianghlim leh zalen, Pathian laka rinawmna leh dikna leh intluk tlannain hmunsang ber a chan ngei natura, thi khawp hiala tuar ral thaktu Lal Isua thuchah….. “
Luka 4:18f/Isaia 61: 1f’ =  “Riangvaite hnenah Chanchin
            Tha hril tura mi ruat avangin
            Lalpa Thlarau chu ka chungah a awm;
            Ani chuan salte hnena chhuahna thu leh,
            Mitdelte hnena mitvar neih lehna thu sawi tur te,
            Tihduhdah tuarte chhuahtirna tur te,
            Lalpa lungawi kum thu sawi tur tein,
            Mi tir a ni,”
            tih hi.  

A taka tung ding ngei turin tawngtaina leh inpekna huaisen nen… Dikna leh Zalenna Thuchah kengtu niturin i in phal ang u.

 Kan LALPA hian a hring hranin Zoram hi lo fang se….. A MANIFESTO ROPUITAK THO HI AU CHHUAH PUIIN, rethei beidawng, chep leh nek sawr tlawk tlawka awm mek te, aia chung nung zawktena mihring en pawha an enloh emaw tih mai tur mi hnuaihnungte leh Taksa, Rilru, Thlarau sualin a phuarte hnenah… Beiseina eng au chhuah puiin -  ANOTHER MIZORAM IS POSSIBLE   ((Ti ngei tur hian zuk ring tlat ia).
((Aki a kawi, anawi, afiah lo, akim hek lo, ngaihnawm tak pon ka chhuah zo hek lo = MAHSE ……. Hawh teh u….  Kan Politics thlir dan leh khelh duh dan leh duh chhan , Bible eng atanga kan thinlung chhungril in bih chiangin….  Politician Ropui Kan LALPA ISUA hniak hnung zawh chakawm fahran lo tak hi zawh chhunzawm I tum ang u… Mipui mimirte pawh kan inngaihtuah harh a, kan chanvo tura LALPA ruat chang turin, dikna rinawmna huaisenna nen…. Zalenna dik tana kawng sialtu nih itum theuh ang u…. 

((He thu nawi tak hian, kan mithiam zawkte cho chhuak thei se kava thlahlel vawng vawng em !!!!)


Pegapachuau@blogspot.com


Sunday, 29 January 2012

pega: SERMON BUATSAIH DAN TLUANGTLAM

                                                                       HOMILETICS
(Pathian thu nghahchhan a hmanga thu sawi)

                Mizo te hian Pathian thu kan tui puiin, sawi pawh kan sawi nasa hle. Thlarau lam chawmna leh fuihna aia, mahni tuippui zawng leh thinrim hrik thlak na atana Pulpit hmang ta mai te pawh kan awm hial thin awm e. Chu vangin Pathian thu sawi dan leh kan sawi tur buatsaih dan hi kan hriat atul hle awm e.

                Sermon/ Thuhril tih hi enge a awmzia?
                Tu emaw in,mipui hma ah thu tha leh ngaihnawm tak asawi a, “A sermon tha hluah hluah hle mai’’ kan ti ngawt thin hi kan ti dik lo. Sermon chu -  Pathian thu dik, mihring in mihring vek te hnena Pathian thu chah anga a rawn puan chhuah hi ani.

                Pathian thu sawi hi thil namai anih loh avangin, keimahni mizia zir hmasa ber chunga kan in buatsaih atul tak zet.

THUHRILTU  MIZIA
1. Mi tih dan lak chhawn (copy) a ching tur ani lo : A thu sawi dan hmang, a aw hman dan leh tawng kau chheh, chet dan phung leh hawi her thlengin, ama nih na leh amaha tanga chhuak khan mi thuinlung a hneh zawk.
2.Pathian ngaihsak mi ani tur ani : Taksa leh Thlarau bawlhhlawhna tinreng lakah a inserh tlat tur ani a. Thutak chiah sawi mi, uang thuang lo, mi ze nghet ani tur ani. Tin, thu uar luat leh sawifiah tum luat avangin a hriat bak thleng thleng a sawi tur ani lo. Pathian angaichang tlat tur ani.
3.Thuhriltu chu ati tak tur ani : Ennawm leh fiamthu thawh tu nilovin Pathian thu chah keng tu ani a. Tawng thlahdah leh tih mai mai na lakah fimkhur takin a inenfiah fo tur ani.
4.Thuhriltu chuan ataksa hriselna a ngaihsak tur ani: Taksa chak leh hrisel hmel hian mi a hneh hma in mi a hip a, pumpui na leh dawrawm hmel lutuk hian mi a hip lo thei thin.
5. Aw rawl leh chet phung :Aw rawl leh taksa chet phung pawh a awm leh hahdam tawk a hman chhuah a thiam tur ani, chu chuan rawngbawlna kawng ah a daih rei tir fo.
6. Thinlung ngaihtuahna dik a pu tur a ni :  Pulpit hi thinrim hrikthlakna leh midang sawi sel leh tai na hmun a nilo tih a hre tur a ni.

CHANG THLAN BIK NEIA THU SAWI
A thatna kawng hrang hrang te :-
1. Ngaithla tu te a bengkhawn tir.
2. Kan thusawi tur ati Pathian thu bik.
3.Thusawitu pawh huaisenna minpe zawk.
4.Thusawitu thil danga peng kual duah lovin a kai hruai.
5. Thusawitu ati Bible mi a. Achang thlan hrilh fiahna fel tak khan mipui rilru a kai hruai.


CHANG THLAN ZAWN DAN LEH ZAWN NANA PAWIMAWH TE


1. Mite thlarau chakkhai leh mamawh ngaihtuah tur. Mahni tui pui zawng ngawt dah pawimawh hmasak tlat loh a tha.
2. A tum ah chian hle tur, tum bulfuk ber pawh nei lova beih chiam hi a fello hle.
3. Mahni sawi fiah leh theih phak tawk ngaihtuah a, kan hriat chian loh leh hrilh fiah thiam loh leh inhnialna chawk chhuak thei lakah te fimkhur tur.
a). Pathianthu chik taka zir chiana, a mamawh tute tana tangkai tur chang hre hneh hle tur a belh chian tur.
b). Note bu neih tur. Rilru a Patrhian thu lolut leh entirnaa tana tangkai tur thil kan tawn leh hriat te ziak zel a. Mi te thusawi atanga kan thinlung khawih tu te pawh ziah luh zel a tha. Chu chuan Pathian thu buatsaihna kawng ah mi a tanpui thin.
c). Lehkhabu tha chhiar fo a, chung atang chuan thuusawi tur hmanrua dap thiam tur.
d). Thlarau Thianghlim nen inpawlna nung neih reng tur.

FIMKHUR NA TUR TE


1.Thil beiseiawm tak hlawhtlin tir tak tak theih si loh lakah fimkhur hle tur (Mizo te hian, ngaihruatna thu lawmawm ‘’Rau hmel’’ lam hi kan tui pui, kan Halelui pui tam tak hi chu, ngaihruatna thu ropui hmel taka thuhril tuten an au chhuah pui ataka hlawhtling tak tak thei lo tur thil ani chawk zuk nia).
2.Mi rilru tina thei leh a chhehvel thildang nena hmeh bel a rilru hruaipeng daih thei chang thlanloh tur.
3.Thu fiahlo leh a bawplawka lak theih thil thlan loh tur.
( Eg. Joba bu a Joba thiante thusawite kha thu dik ni ve tak, Khawvel Philosophy ani a. Joba sawi erawh chu Kristian Philosophy ani. A thiante thusawi zawk chang thlana hmang a Bible zirtir lohna lam kawng a kal thui vak a hlauhawm thei).
4. Uar luat na leh thudik ziktluak lo lakah fimkhur tur a ni.
5. Thil tha a lo thlen beiseiin thil thalo tih leh (dawt) sawi tur ani lo.
6. Ngaithla tute nawr vak vak leh tur chiam hi a fel lo hle tih hriat tur. Thlarau Thianghlim hmun ken tur a ni.
7. Sermon chu uluk leh awmze neia rem khawm tur (ruh rel felfai taka buatsaih a pawimawh hle)
8. Sawi nat/ sawi huai hi mi thenkhatin an lawm tih hriat vanga thu na leh huai tak taka sawi tum zen loh tur. Thu tluangtlam leh tlawm tak pawh ni se, Thlarau Thianghlimin a thawh chuan, ngaithla tu te thinlungah na takin a thleng tho, tih hriat a, chu mi chu beisei tlat zawk tur.

CHANGTHLAN THU AWMZIA CHHUT DAN

1. kan chang thlan tur chu, a chang mal mai nilovin a bung pumpui chhiar a zir chian ngei tur ani.
2. Kan chang thlan tawng kam chu a ngial a ngan nge tehkhin thu tih hriat chian tur.
3. Kan chang thlan chu a ziaktu in a hman chhan dik tak hriat tur.
4. Kan chang thlan chu a ziaktu leh a ziak chhan, a ziah hunlaia mi te nun dan leh hnam dan hriat tum ngei ngei tur.
5. Kan chang thlan chuan Bible hmun dangah awmze milpui a nei em tih en a, zawn peih tur.
6. Thu khingbai laklawh tak chang thlan loh tur.

SERMON THUPUI

Sermon thupui thlanthiam hi apawimawh em em, mi beng verh zawng tak thlan thiam a tha.


1.Kan thupui chu hriatfiah hle tur : Kan rilrua rei tak lo riak tawh, titi hona ah pawh kanlo sawi fo tawh.
a kalhmang pawh kan tuah rem theih ngei tur thlan a tha.


2.Thupui kan thlanin kawh hmuh tum fel tak kan neisa tur ani a. Angaithla tute chungah thleng ngeise kan tih tak tak kan thlang tur ani.


3.A hun leh ahmun leh angaithla tute a zirin thu sawi tur kan thlang thiam tur ani.

SERMON / THUSAWI TUR BUATSAIH
(Sermon ruh rel)
1.Thuhmahruai
2.Thupui  laipui
3. Thu tlangkawn na

THUHMAHRUAI IN  ATUM .
                
                 Thu ngaithla tu ten ‘Thu chah lamah beng an chit a, a cchunzawm zel ngaihthlak chak a beng an dawh a, an rilru chawh thawh/harh hi a tum ani. (Thuhmahruai sawi ruala kan sermon lai pui sawi lan nghal zuah zuah hi a fuh lo, sermon lai pui sawi hunah ngaithlatute thinlungah atlak nat loh phah thei)
                 ‘Tunah lo ngaithla ru le’ tih mai hian mi a hip lo a. Miin kan lamah beng an chhit a, kan thusawi chhunzawm zel tur an hriat chak theih nan thuhmahruai tha hi a pawimawh a, a rei lutuk tur ani lo.

Thuhmahruai tur zawn dan then khat te.
1. Kan chang thlan atangin, mite beng verh tura han kam keu zauh hi a tha khawp thin.
2. Kan changthlan hunlai chanchin atangin.
3. Kan chang thlan ziak tu/ thawntu leh chutih hunlaia an nun phung atangin.

                Thuhmahruai sawi hian aw a ring lutuk tur ani lova, thu thin thawng tak pawh sawi loh a tha. Tin a thui duah tur anilo. Minute 40 ah minute 5 vel hi atawk hle.


THUPUI LAI PUI


1. Thenkhatna (Enge?): Hei hian kan thupuiin a tum ber chu enge anih, a hrilh fiah tur ani a, a anpui emaw , a anpui miah loh a leh lam daih sawi pawh in a fiah thei .


2.Then hnihna :(Engvangin nge) :Kan thu hmasain a hrilh fiah tawh chu. Engvanga dik nge, eng vangin nge kan pawm ang, kan rin ang tih miin an pawm thlap theihna turin hrilhfiah leh a tul.


3.Thenthumna  (Engtin nge) : Sermon ah hian thil sawifiah a tawk mai lova, an chan tur leh an tih tur an duh/ an chan a. An tih tur leh tihloh tur te pawh an thlan fel theihnan, an ngaihtuahna leh inpekna etc chawk thova chetchhuah tir tur in kawng kan kawh hmuh tur ani.  
Kan sermon  tawp chuan mi ako, angen, a sawm tur ani.

SERMON TLANGKAWMNA
Kan sermon sawitawh chhui let kual leh vak a tullo.  A sei tur ani lova, kan thusawi tinghet tu atana tawngkam hnih khat zeh zauh a tawk. Chu thu tawite chuan ngaithla tute rilru ati nghet thin. A milpui tur hlathlan thiam a tha fo.


ENTIRNA LEH ENTIRNA IN A TUM TE
1.Entirna hian kan thuhril ati fiah a,mipui rilru pawh a khawih thei hle.
2.Kan mita kan hmuh leh kan tawn hriat ngei atanga entirna siam hian thinlung a hneh bik thin (Thu ngaithla tute nitin nun in amil/ an nun phung behchhan etc hi atha hle - Isua hian a hunlai leh chhehvel dinhmun leh boruak atangin, entirna leh tehkhin thu a sawi thiam hle)
3. Thu ril leh thu thuk tak nilovin thu mawl leh hriatthiam awlsam thlan thiam a tha.
4. Sermon pakhatah entirna atam lutuk tur ani lo, thu hlawm khatin entirna pakhat nei se a tawk hle.


HRIATTUR TUL TE
1. Thu i sawi dawnin thupha chawi suh.
2. Nel lutuk leh thamlo hmel takin thu sawi suh.
3.Thu i sawi in tuilui suh, i tum ber chu thiam taka sawi,ngaihnawm leh danglam taka sawi nilovin. Pathian lama mite tihsawt ni rawh se.

AW  HMAN DAN:
1. Aw dul hnuk maia i sawi chuan anning thuai ang. Aw ki pangai renga i sawi chuan an mut ati chhuak ang. Uar tur lai leh uar loh tur lai thliar la.Aw pangai in sawi tan la, atul angin aw sang leh hniam, ring leh zawi lam deuh te hmang ang che.
2. Tu thusawi dan emaw zir in, midang aw copy suh.
3.Hriat theuh turin sawi rawh. Mi an tam leh tamloh thliar thiam rawh.
4.I thusawi remin i aw hmang rawh.

TAKSA CHET DAN


1. I thusawi milin i taksa ti che la, tul lo leh awmze neilovin tawng pawng chet vak vak suh.
2.I mit in thu ngaithla tu te melh kual la, kun ngur leh khawilai emaw en bik ngur in thu sawi suh.
3. In cheina u chuak leh rang bei buai inbel suh.
4. Mahni inrintawkna nei la, Pathian ropui nan Pathian hmachhuan tlat zel ang che.

Hrilh fiahna lam sermon
(Expository Sermon)
A hlawkna te –
1. Thuhriltu leh ngaithla tute rilru a kai hruai bik.
2. Mahni tui pui zawng sawi vak lovin, Pathian Thu kalhmang awmze nei takin a chhui a, ngaithla tute tan a fiah bik.
- Entir nan –
- Isua thu sawi (Luka 4)
- Petera thu hril – Tirhkohte 2 – 3)
- Stephana thuhril (Tirhkohte 7 – 8)
- Paula thusawi – (Tirhkohte bung 28 tawp lam)

A hlawk lo thei hle bawk –
1) In buatsaihna tha tawk neih loh chuan, hlawkna a awmlova ngaithatute rilru a ti buai thlawn thei.
2)  Kan sujct ah kan chian tawk lohva, sawifiahna fumfe kan neih tgeih loh chuan, mipui beng athlep zui tawh thin… (Avan la  tam em…..  
  (( Sermon phung chi 7 te amal tete a zirho kan tum leh dawnnia..... Textual/Topical/ Typical/Expository/Biographical/Analytical/ Analogical.... te anni a....



Friday, 20 January 2012

OPERATION JERICHO (Setana Tirhkohte nena inbeihna rapthlak- Sawilan remlo erawh a awm tam hle)


OPERATION JERICHO

Zoram leh khawvel ramdangah pawh thleng zen2 lo Kulhbang sangtaka hung chhuah vek chhunga cheng  Diabola leh  atirhkohte leh Pathian leh arawngbawltute a hring ahrana inbaeihna, ropui leh rapthlak. lOPERATION JERIKO ti hiala kan sawi tak, ataka ka hmuh leh tawn diktak ka rawn ziak a, heihi intih ropui na lam nilovin, nu leh pa thalai naupang chenin fimkhurna leh Bumtu setana bawlhhlawh zia anlo hriat belh lehzuala, do let duhna kan lo neih tharna hmanrua anih beiseiin kalo ziak ani e.
  Pathian hnathawh ropui tak2 hi kalo hmu in kalo tang ve nual tawh a, he 'Operation zet hi zawng, ka tawn vawikhatna leh thleng leh tawh ngailo tura k duh ber te zingami ani.
Rawngbawltura sawm kan nih phat atangin, Teamah harsatna alo thleng chawpchilh nghal a. Thahnem tawktak kan nih kn beisei laiin mi 10 lek thawk chhuak thei kn awm. A khawhar thlak lek lek. mahse Pathianin tul a tih chinchiah kAn kal thei ani tih, ahnu lamah ka chiang ta a. Ila chhiar ang.

            Ni 13.4 ani a, zanriah nang hman tur tawk velin kan tlan chhuak ta a. Tuman sawi chhuak lemlo mah ila, kan va beih tur, mi tawrawt tak tak ho hmachhawn tur chuan, mahni insit a awl ru riau, mahse kan in ralthuamna chu tisa leh thisen anmi lova.. tih kn hriatna chuan huaisenna nasatak minpe thung.
Zanah programme hmasaber kan tan nghal, ralkhat atanga kanlo huphurh ang em2 kha alo ni hauh lo, an felin an polite em2 a, an pawnlam landanah chuan--- tumah khan mi tawrawt hmel an pu lo. Kan han zai phat atangin lam thei leh taksa chetna nena vir chiam2 thei an awm nawk mai. Min barakhaih zawk. Tawngtai rualna kan nei te chu, an bei nasain tawngtai chhamchhuah te chu thiam tak anni, kan te chem chem in a inhriat theih hial. Zan muthmunah kan boruak kn sawi zuina ah pawh, kan huphurh ang alo nih loh thu kn sawi sap sap a, a nuam phian dawn .e.... Mahse kan ngaih ang ngawt chu alo nilo chiang hle mai. Engatinge ni ang le??? anmahni chenchilh tlattu bumtu hnathawh alo nireng tih Thlarau Thianghlimin a tarlang ta a..... Dawtpa hnathawh hi alova tenawm em, kn ti tlawk tlawk mai....

Ni 14 chawhma atangin, Pathian thutak hmangin Thlarau indona kan puang a. He indona hi LALPA INDONA ANI A- HNEHNA CHU LALPA TA A NI. tiin team hote chu kan au rual a. In hnuai lama kan campers te chu, chu authawmah chuan anlo buaiin beng an hup a, an roomah inkawl hnanin mahni thisen inchhuahin setana tanpuina an lo dil ngawt ngawt a ni tih, a hnu lamah min hrilh ta nghe nghe a.
Amak lutuk, chhun pachang nisat vawl vawl lai anih teh reng nen, kan sermon tibuai khawpin kan awmna huang leh ramah chuan thlipui alo tleh thut maia, kan inkhawm poh mn ti khaihlak tep ani e. Thlipui chunga thu neitu hnenah rilruin kn tawngtai mawlh mawlh a, Darkat chanve dawnah chuan a han ta duak a, tukverh leh an huan chhunga thlai engemawzat chu a ti chhe hman hram thova.
  Sermon inkhawm kan tan phat atang chuan boruak rit deu hian min delh khup hian a hriata, zan lama tawngtaina leh taksa chetna vir chiam te hmelah chuan, chi aina mak tak alang ta tlat mai. Rom 3:13 chhova kan hmuh.. An hrawk chu thlan inhawng.. ani a.. tih ang mai khan, mitthi ruang tawih rim ni awmtak hi alo nam huk huk ta bawk a. Tute mahin sermon an ngaithla tha thei lo va, an maimit chhing ngam lova,  mu leh mal nei lek lovin, an buaita nuaih nuaih a. TEAM LAM PAWN TIHNGAIHNA KAN HRE TAWH LO. INKHAWM CHU KAN TITAWP A, KAN RIAH BUK LAMAH TT RUALNA KAN NEI LEH TA NGAWT A...
  Kan han tawngtait zo chu chumi hmuna veng tute chuan hmeichhe pakhat hi dawmbet rawn chungin kan riahnaah chuan an lo nghat hnawk mai a. MIt sen ruma min melh kual chungin, nangni engtirhkoh ho kal bo rawh u, sual tih hi kan la kham lo... anchhe tinreng min lawh chungin .. a nui awr awr a, achang leh a tap thul.... chutah chiah chuan, a huntea rah thin LALPA chuan , finna leh hriatna, thuneihna nen team hote chu min thuamta, Chung mi 70 chuang techu setana tirhkoh tura thisen ngeia nemngheta chhe chhamtute an ni tih min hriat tir a, thil rim chhe em em an taksa atanga lo nam chhuak te chu, ramhuai rim leh setanan min tih zam tumna hmanrua a ni tih min hriattir taa. 

AN HOTU BERTE ZING A  MI 2chu ko hrangin kan titi pui ta a, chutah chuan engmah zep nei lovin an inpuang fai ta vek a. An chunga setanan thu a tiam leh malsawmna atiam vanga inpe an nih thute, tun thlenga alola thlen loh thu leh , an tan talchhuahna kawng a awm tawh loh thu te, kum chuti zat annih huna setanan an nun laksak tura an chhe chham thlengin a puang fai ta kelh a. An saltanna atanga kn chhanchhuak thei dawn anih chuan, An hmanrua leh dawibur an serhlehsang leh  tinreng chuanna lehkhabu te chu kan hnena hlan vek an duh thu, khur zawih zawih chungin an sawi a. (He tihlaia an awmdan rapthlak zia leh an inpuanna zawng zawng hi sawi lan a rem lo) Hei erawh sawi lan atrul, an ban kutleh ke tinreng chu blade hriamtaka zaina hmuamhmain a ser khat chuk a. An puithiam lalber phei chu diabolan a phut tlat avangin ahmai leh nghawng langsarlaiah a ser chuk tawh nghe nghe. ( I fate kha chik ngun rawh, hetiang mi hi keima mimal hnenah pawh engemaw zat an lo hruai tawh, ruihhlo leh suahsual rawng poh bol lem lo, thiante thlemna vanga luh chilh ve te pawh an awm nawk ania.. aw)

Ni 15 alo her chhuak a, Lalpa thlarauvin a hmangaih diabola bumnaa tang mekte chu a rawn chhui chhuak ta chat chat maiaa. An inthawina leh chhia tinreng an chhamna ah chuan ramhuai bawlh hlawhin a chenchilh zel tih hre hauh lo te chuan, an nihna dik anin hre chhuak tan taa. Nitinin mihring thisen chak in  tuihal huam huam thin, mi 70 dawn te chuan an bungraw(Crafts) danglam takah an thisen chawh finin inzawmna leh unauna, an hotu setana chibai buk nan leh an rinom reng tih entirnan, nitinin an thisen chawhpawlh chu an inkual vek thina. Hei vang hian an taksa pawh a dawldang hle. Harsatna leh rokhawlhna enge maw vangin, nikhat lek poh thisen an tem lo anih chuan, an sa hal huam huam a, diabolan a hremah an inngai a, an hlauvin tih lungawi loh hlauvin an tlawn em em thin. An heti chung chung pawh hian an chhungah an mahni thununtu diabola tirhkoh ramhuaite an cheng tih reng an in hre lo. Sermon inkhawmah chuan Pathian thutak hmangin An mahni bumtu diabola zia leh a man beh tawhte chu an inlama haw tawh lo tura ngamthlemna tinrenga phuar bettu anih zia te. Bumtu dawt pa hian an mahni tih chhiat leh tihhlum hi atumlianber anih zia te, hrilfiah an ni a.An rilru pawh a insual tran hle tih an hmelah a hriat hlawm a. Mahse an zinga 5 chu luhlul tak an la ni... an chungah engthiltak thleng zel ang maw???

Zanlai 11 pelh hretah team hote chu kulh hualin kan tawng tai a, Nasa taka Lalpa thlarauauvin, Chu kulh chhunga awm zawng zawng te chu a thu ang zela Thlarauvin luhchilha khawih turin kan tawng tai leh ta ngawt mai a. Chutah chuan ka thil la tawn ngai loh leh tawn leh chaka k lung tileng vawng2 thin chu kei leh team hote leh chu kulh chhunga hnathawk Lalpa tana rinawmte chungah alo thleng ta phut mai a ni" Mihring tawnga sawithiam ngaihna awmlo khawpa rimtui hian min lo bawh ta chem chem hlawm a, minute 5 vel bawr min zem chiai chiai a, athen an tlu top top a, athen tawnghriatloh thuneihna nasatak kengtel tih hriat deu hian an au thawt thawt a==========. (He thil lo thleng hi ataka tawng ve lo tan chuan awihawm loh vawrtawp aniang, chutiang chu hmun hrang hranga kn kal chhuahnaah vawi 4 lai alo thleng leh a, Kohhran Upa leh Pastor 1 pawh atawng zingah an tel ve a, mak antiin hrilhfiah ngaihna an hre bik lo)
Chutih lai mek chuan campers ho riahna atang chuan thawm mak danglam tak2 alo ri chhuak thawt thawt ta mai a.. A then hlau hlawpin mutkawrhnuai ringawt nen anlo tlan chhuaka, thenkhat chuan ka duh lo che.. min kalsan rawh.. ti a au ruai ruai chungin, an bungrua leh tukverh darthlalang te chu an vaw keh chhuaih chuaih a. Khumhnuaia tawm tawk lah bo lo, kan phek buai ta nuaih nuaih mai a. An zinga mi 4 erawh buai ve miah lo an awm a, chung mite chu setana be ve duh lo, chuvangchuan midang zawng zawng ten an tih duhdah rawn thin te anlo ni nghe nghe a. (An zinga pakhat phei ch Lalpan malsawmin---- Zorama mi...... takah hlankaiin a awm ta nghe nghe a ni)

Hemi zan atanghian Thlarau indona chu tlaivar nileng zankhuain beih zawm char char a ni a, thenkhat Pathian duha an rum tlawk tlawk laiin leh rapthlak taka setanan a nghaisak mek laiin, mi luhlul ho 4 chu bualinah anlo inthawi mawlh mawlh hi alo ni a.. A hnu lawkah chuan maktak maiin an riahkhawmna lam chu ka pan thla a, chhuat verhkuak uluk taka an chhin that chu zuk hmuin an dawi bawlhlo zawng zawng chu hmuhchhuah in a awm ta a.
Helaia kan inbeihna hi arapthlak tak zeta, boruakah te an kang lawp a, achangin bang an su leh bur a, seatanan arapthlak thei ang berin a sawisa a ni ber...  Ramhuaiin a sawsak mek 70 dawn mai mi chaklo tak tak 10 lekin ni 3/4 chhung han hmachhawn chu , tisa leh thisen hian atlin lo, Kan Pathian hi alova ropui em....' Nangni hohi engmah inni bik lo, in rilru te  khakan hre thei vek, kan zah therte lo che u, hetiamin tih reng chuan in sual ve thozia tekha kan puang ve ang..rawngbawltu der te min ti chungin chilte min chhak khum a, anchhia min lawh tuar tuar a, an thahrui hmagga min beih an tum a an chak phian leh nghal a, kan brk hriaa lokal ve pakhat phei chuan kei chu k awmve duh lo, min puang riau2 ange atia a haw nil nil mai. aaaa atam ltk.. Pt chiah hi mihringte rilru hretu thinlung fiah tu ani tih Biblein min hrilh, dawthmang ramhuai hovin min tih zam leh beidawn tir min tumna hmanrua mai2 ani. Hlauhtur a awm lo, Pathian ralthuam famkima thuam tetan chuan.    Hmeichhe pakhat chu mipa aw ang mai hian alo tawng a- chutah chuan ka awm, thuihhruai tamtak k nei, Ka duhreng vang poh nilovin Aids k vei a.. thehdarh turin **** hnenah k intiam toh,,, min ngam chuang lovang... te tiin alo tawnga,chunu alo harh leh chuan thiam taka kan dawp chung pohin amah atanga lo tawngcuak nen inzawmna anneih awm kn hre thei lo. A hnu deuvah hmeichhe kaltlanga lo tawng cuak chu kn chhui chhuak ta nghe2. A dangleh 1 chu , aw hran daih hian alo tawng a, kafapa hi kum 3 anih hunah setana k pe dawn a, keipoh hi kum25 k tlih veleh setana hnena k nunna laturin k inpe toh....minlo tibuai chhen suh u tiin alo tawng chhuak a, chu nu pawh chu Pt tanpuinaa an awmna khua zawnchhuah niin Pt chhanchhuahna a chang ta nghe nghe.  (Sawi lan atana himlo tamtak a awm)

Setana tana an inpekna chhan thenkhat te - Pakhat chuan apa hi ahre lovin ala hmu lova, zawnchhuah ngei tumin lehkha a zir nasa hle, MA a zirlaiin ... arilruah Setanan.. i harsatnate hi k hria asin ka lainat ltk che, Pathian hnenah i pa hmuh idil thin a, a chhan miah loh che hi, i nun zawng zawng min pela, Ipa awmna (Foreign.. hmingthup) ah ka hruai ang che a,  mal ngawih2 leh mite zinga inthlhrung ngai tohlo turin k siam ang che .. a lo ti a... uluk taka a inngaihtuah hnuah setana kutah chuan a inhlan ta a... : A chungah thil mak leh han ngaihruata danglam ve hmeltak thleng a awm nual : mahse atawpna chu HIV+ leh dinhmun hnuaihnungtak a ni si. Lalpa chhanchhuahna chang lo phei selang chuan- Hiv- Thehdarh a mitamtak setana biaknaa hruailuttu ala nih chhunzawm ngei awm si a....
Pakhat leh chu ramdanga a awmbo hlanin apa in a thihsana, chutia apa ngai vawng2 a a awmlai chu remchangah hmangin, apa thlarau chu koh chhuah saka, duhtawka an inkawm theihnan an pawl zawm ve turin an thlem thlu a...., Adang leh chu lesbian a ni a, a kawppui chu midang 1 angam si lohvin a chuhpui tlata- chumi chu a tihchhiat theihnan he pawl hi a zawm a, Pakhat leh chu a duh lo chung a chhungten khuahkhirhna hnuaiah an dah vangin a chhungte thungrulhnan  he pawl zawm tur hian an thlem thlu a. tlema naupang deu ho chu mipa laka confi nan atha ltk tiin an thlem thlu a. Thian kawmtiu nei lem lo engemaw zat an thlem lut bawk. etc....

ANGHAWNG RAPTHLAK TAK CHU
An rilru a keh chhia a, engmah lova inngaihna an nei lian.
riru lamah harsatna antawk nasa a, mithiamte enkawl chhunzawm an mamawh tk zet.
Sex la hmang miah lo, vawikhat pawh la inchiu chhin lo, tleirawl duhawm tak2 ten Hiv+ an pai tlat hi ani, an thisen chawhpawlh an in hona lamah nge, an taksaa thisen an zaichhuahna chemte special atang zawk hian???
(A tawi thei ang berin angaihnawm tur zawngin k ziak lova- hei hi kan ram dinhmun mek ani. I chhungleh khat te kha rinhlelhna rilru pu lovin chik la, tunge a kawp, khawhar leh mal riauva lan hunlai a nei em, humsual alo dai palh anih pawhin- mi dangte thurawn chutah chuan dah rawh, chutah chuan inkhuahkhirhna atha an tih nazawng bengkhawn suh,
(ENG ANGA DIABOLA THANGA LO TANG TAWH TEPAWH ISUA THISEN HIAN A CHHANCHHUAK ZO VEK, RINGTUTE HI ZAM TUR KANNILO, CHUTIH RUALIN PATHIAN HMANGAIHTE DIABOLA THANGA AN TALLUH KHER LOH NANA TANLAK CHU MITINTE MAWH PHURHNA ANI)